Những chi tiết ẩn dụ khiến bạn thấy "Thiếu Niên Và Chim Diệc" hay hơn 10 lần

Những bộ phim của Ghibli, hay đặc biệt là “bố già” Miyazaki Hayao, luôn mang vẻ "siêu thực", mộng mơ và ẩn chứa rất nhiều ẩn dụ sâu sắc. Thiếu Niên Và Chim Diệc (The Boy and The Heron) cũng không hề ngoại lệ. Hành trình của cậu bé Mahito chứa rất nhiều tâm sự của Miyazaki Hayao dành cho cháu mình, và cho chính cuộc đời làm nghề của ông.

CÂU CHUYỆN CÁ NHÂN CỦA MIYAZAKI HAYAO

Miyazaki Hayao từng tiết lộ The Boy and the Heron được lấy cảm hứng từ tuổi thơ của chính ông. Ít ai biết rằng cha của Hayao - Miyazaki Katsuji - từng có một đời vợ trước. Người vợ này cũng mất vì bệnh và chỉ một năm sau đám tang, Katsuji đã cưới mẹ của Hayao.

Katsuji cũng là giám đốc của Miyazaki Airplanes - công ty chuyên sản xuất máy bay cho Nhật trong Thế Chiến II. Gia đình Miyazaki nhiều lần chuyển nhà do các cuộc không kích của quân Đồng Minh. Những chi tiết này xuất hiện qua hình ảnh người cha Shoichi tái hôn cùng dì Natsuko và nhà Maki phải dọn về quê sinh sống.

SỰ "LỪA DỐI"

Sự lừa dối cũng là một thông điệp xuyên suốt bộ phim. Mahito biết con diệc nói dối nhưng vẫn theo nó vào bên trong tòa tháp để kiểm chứng. Việc Mahito chấp nhận những lời nói dối liên tục của con chim diệc gợi nhớ đến một trong những suy ngẫm hàng thập kỷ của Miyazaki về quá trình sáng tạo của chính ông.

Giống như con diệc, ông không coi sự giả dối nhất thiết là việc xấu. “Người làm phim hoạt hình phải bịa ra một lời nói dối sao cho người xem có vẻ thật sẽ nghĩ rằng thế giới được mô tả có thể tồn tại,” Hayao viết trong một cuốn sách tranh năm 1979.

NỖI TRĂN TRỞ VỀ NGƯỜI KẾ THỪA

Ở tuổi 82, nỗi trăn trở nhất của Miyazaki Hayao chính là tìm được người kế thừa hãng phim Ghibli. Cách đây ít lâu, con trai của ông đã từ chối trọng trách này vì lo không thể gánh vác nổi di sản của hãng phim.

Chi tiết xuất hiện trong The Boy and the Heron khi ông chú muốn Mahito trở thành người thừa kế, thay mình quản lý tòa tháp và thế giới nhiệm màu bên trong (ngụ ý hãng Ghibli). Người kế thừa phải mang dòng máu của ông. Vì thế mà cả Mahito lẫn Natsuko đang mang thai đều bị dụ dỗ vào tòa tháp. Đứa con của Natsuko sẽ là "phương án dự phòng" nếu Mahito từ chối

HÀNH TRÌNH TÂM LINH CỦA MAHITO

Thế giới bên trong tòa tháp của The Boy and the Heron chính là âm phủ. Phim có nhiều chi tiết để thể hiện việc này như Lổm Ngổm bay lên trời để đầu thai làm người, những linh hồn lang thang như các nạn nhân của chiến tranh...

Đây cũng là nơi Mahito gặp lại mẹ mình khi con trẻ trong hình hài tiểu thư Himi. Hình ảnh ẩn dụ cho thấy Mahito đã xuống địa ngục để gặp lại mẹ, cởi bỏ những đau khổ sau cái c.h.ế.t của bà để có thể sống tiếp.

Ý nghĩa của các linh hồn cũng ám chỉ việc Miyazaki Hayao đã chuẩn bị rời xa thế giới. Nhà sản xuất Toshio Suzuki từng tiết lộ Miyazaki đang thực hiện Thiếu Niên Và Chim Diệc cho cháu trai như cách ông nói: "Ông nội sẽ sớm đi sang thế giới bên kia nhưng ông sẽ để lại bộ phim này".

Ý NGHĨA CỦA THIỆN VÀ ÁC

Ông chú của Mahito luôn muốn xây dựng một thế giới cân bằng. Ta thấy vẻ đẹp của những con Lổm Ngổm ngây thơ nhưng cũng có đàn vẹt tàn ác. Mahito từ chối làm người thừa kế vì muốn xây dựng một thế giới không có ác ý.

Nhưng cuối cùng, mọi thứ vẫn sụp đổ. Thiện và ác luôn phải song hành với nhau. Như những con chim bồ nông ăn bọn Lổm Ngổm rồi bị Tiểu thư Himi thiêu cháy. Chúng không hề xấu xa, chỉ là thiên chức của chúng phải như thế.

Thiếu Niên Và Chim Diệc có lẽ không phải bộ phim hoạt hình thiếu nhi đơn giản, giải trí đơn thuần. Thế nhưng, bên cạnh trải nghiệm điện ảnh tuyệt vời đến từ hình ảnh, âm thanh, phần nội dung đầy chiêm nghiệm cũng khiến tác phẩm mới của Ghibli có giá trị xem lại, khiến khán giả muốn xem và muốn thấu hiểu nhiều hơn nữa. Hãy ra rạp để thưởng thức (có thể là) "last dance" cuối cùng của phù thủy Hayao Miyazaki nhé.